Czym właściwie jest alergia?
Alergie to nic innego jak nieprawidłowa reakcja organizmu na pewne czynniki. Układ immunologiczny ma za zadanie chronić nasz organizm przed drobnoustrojami, a co za tym idzie infekcjami. W codziennym życiu nie każdy antygen jest zagrożeniem, jednak nasz organizm bywa omylny i reaguje czasami nawet na substancje, które nie stanowią zagrożenia. Alergeny możemy podzielić na wziewne (pyłki roślin, roztocza kurza domowego, sierść zwierząt domowych czy zarodniki grzybów pleśniowych) i pokarmowe (uczulenie na różnego typu produkty spożywcze, takie jak: nabiał, owoce cytrusowe itp.). Alergia może mieć zarówno delikatne objawy jak łzawienie czy katar, ale również takie, które mogą nawet zagrozić życiu np. wstrząs anafilaktyczny.

Alergie w liczbach - Polska
Najpełniejsze dane epidemiologiczne dla Polski pochodzą z dwóch źródeł. Pierwsze z nich to program ECAP (Epidemiologia Chorób Alergicznych w Polsce) z 2008 roku, obejmujący około 23000 Polaków, z czego niemal 1/4 została poddana szczegółowym badaniom lekarskim. Z badań ECAP wynika, że do 40% badanych deklaruje objawy alergiczne, a blisko 50% ma dodatni wynik alergicznych testów skórnych na powszechnie występujące alergeny takie jak roztocza, trawy czy brzozę. Więcej zachorowań odnotowuje się w miastach niż na terenach wiejskich. Z reguły choroby alergiczne są bardzo ciężko wykrywalne (dla przykładu tylko 30% pacjentów z astmą miało poprawną diagnozę). Polska jest krajem o jednej z największych częstotliwości występowania objawów alergicznych. Drugie źródło, czyli PMSEAD, przedstawiło dane na temat astmy, z których wynika, że w naszym kraju cierpi na nią 8,6% dzieci i 5,4% dorosłych. Główne faktory mogące wpłynąć na rozwój tego schorzenia to: zanieczyszczenie powietrza, przeludnienie w mieszkaniu czy wilgoć. Istnieje również duże prawdopodobieństwo zachorowania, jeżeli ktoś w rodzinie cierpi na astmę.

Dane epidemiologiczne dla Europy i świata
Nieco inaczej sytuacja przedstawia się względem całej Europy czy innych kontynentów. Według statystyk na alergie pokarmowe cierpi aż 17 milionów Europejczyków, z czego 60% to kobiety. Częstotliwość występowania alergii u dzieci w wieku od 0 do 5 lat podwoiła się w ciągu ostatnich 10 lat. Główne alergeny pokarmowe wśród dzieci w Europie to mleko, jaja i orzechy, co zwielokrotniło ilość przyjęć na ostry dyżur – siedmiokrotnie. Najczęstszymi alergenami pokarmowymi w Europie kontynentalnej są warzywa i owoce, w Wielkiej Brytanii orzechy, a w Skandynawii ryby (zwłaszcza dorsze). ECRHS I (European Community Respiratory Health Survey) wskazał Australię jako kraj o najczęstszej zachorowalności na astmę i choroby atopowe; w Europie najmniejsza częstotliwość atopii jest w Estonii, największa w Irlandii, ponad połowa obywateli USA ma pozytywny wynik testów alergicznych na co najmniej jeden alergen. W ponad 50% amerykańskich domów można znaleźć co najmniej 6 alergenów.

Jak wykrywać?
Niestety nie istnieje żaden sposób, który w 100% pozwoliłby na całkowite zapobieganie temu schorzeniu. Możemy jednak starać się wykryć alergię jak najszybciej, co z pewnością ułatwi leczenie. Istnieją dwa główne sposoby, dzięki którym możliwa jest identyfikacja uczulenia. Pierwszy z nich to testy alergiczne skóry, które pomagają w wykryciu nadwrażliwości na konkretny alergen, a drugi testy alergiczne z krwi, które są znacznie droższe w porównaniu z testami punktowymi i pozwalają określić obecność lub brak przeciwciał przeciw badanemu alergenowi.

Opracowano na podstawie danych European Academy of Allergy and Cinical Immunolgy (EAACI), the American Academy of Allergy, Asthma & Immunology (AAAAI), European Community Respiratory Health Survey.

Katarzyna Widźgowska